رطوبت ايده آل دستگاه در هجده روز اول 55 درصد و سه روز آخر 60 درصد می باشد .

·         موتور فن دائما هوای بيرون را جهت تامين اکسيژن لازم به درون دستگاه می کشد, لذا با افزايش و کاهش دمای محيط, تنظيم دمای درون دستگاه تغيير می کند, بنابراين دمای محيط اطراف دستگاه نبايد نوسان زيادی داشته باشد .

·         فن مخلوط کننده هوا جزء فن های دائم کار بوده و موتور چرخش تخم مرغ ها نيز جزء موتورهای گيربکس دار می باشد , لذا داغ شدن هر دوی آنها طبيعی است .

·         نوسان دما بين 36/5 الی 38/5 درجه سانتيگراد طبق علامت روی دماسنج الکلی قابل قبول است, در صورت نوسان دما در اين بازه حرارتی به ترموستات دست نزنيد .        

·         در مناطق مرطوب بسته به رطوبت محيط فقط در يک الی دو عدد از شيارهای کف دستگاه آب بريزيد .

·         نکته مهم اين که اجازه ندهيد دما از 38/5 درجه افزايش يابد , زيرا تحمل نطفه ها در برابر افزايش دما بسيار پائين است .

·         از پشت شيشه ها به گوشه های محل قرار گرفتن سروته دستگاه نگاه کنيد و مطمئن شويد سر و ته دستگاه دقيقا در جای خود قرار گرفته و دستگاه از کناره ها هوا نمی کشد .

·         جمع شدن زياد آب پشت شيشه به معنی بالا بودن رطوبت بوده و سبب خفگی جوجه ها می گردد .(رويت رطوبت در حد چند قطره آب قابل قبول است ).

·         دمای دستگاه را با دماسنج ديجيتالی بر روی 37/5 درجه تنظيم نمائيد, هنگامی که دماسنج ديجيتالی دمای 37/5 را نشان می دهد , دماسنج الکلی 1 الی 1/5 درجه بيشتر نمايش می دهد . ملاک دماسنج کامپيوتری می باشد .

·      ضعيف شدن باتری دماسنج ديجيتالی نيز سبب اختلال در نمايش اعداد می گردد .

·     دماسنج ديجيتالی را زمانی روشن کنيد که می خواهيد دما را بررسی نمائيد .

·      دماسنج ديجيتالی هنگام روشن شدن ابتدا به مدت چند لحظه دمای قبلی دستگاه را نمايش داده و سپس دمای فعلی را .

·      تا زمانی که دمای دستگاه به 32 درجه سانتی گراد نرسد دماسنج کامپيوتری حرف L را نمايش می دهد .

      تذکر : در صورتی که مبتدی هستيد و تجربه کافی برای کار با اين دستگاه را نداريد ، توصيه می شود برای اولين مرتبه از تخم پرندگان زينتی و گران قيمت استفاده ننمائيد . با چند تخم مرغ ارزان قيمت عمليات جوجه کشی را انجام دهيد تا تجربه های لازم را کسب نمائيد .

بخش اول

بخش دوم

بخش سوم

تغذيه:

شتر مرغ ها، پرندگانی علفخوار هستند و رژيم غذايی آنها شبيه نشخوار کنندگان است. يونجه و ذرت درصد بالايی از ترکيب غذايی شتر مرغ را شامل می‌شود. به دليل دارا بودن روده‌های دراز و طويل قدرت هضم بالا در خصوص مواد فيبری را دارند. جوجه‌ها معمولاً تا يکی دو روز بعد از هچ احتياج به تغذيه نداشته و سپس از غذای با پروتئين 23% شامل کنستانتره و علوفه خشک به صورت کرامبل تغذيه می‌شوند. استفاده از يونجه سبز در طول دوره رشد از اهميت خاصی برخوردار است. جهت هضم بهتر غذا بهتر است سنگريزه در اختيار پرنده قرار گيرد. تا سه ماهه اول پرورش ميزان يک کيلو خوراک در شبانه روز 23% پروتئين و تا شش ماهگی به طور متوسط 8/1 کيلوگرم خوراک با پروتئين 20% کافی می‌باشد. شتر مرغها از شش ماهگی تا رسيدن به سن بلوغ (5/2 سالگی) به طور متوسط روزانه 5/2 کيلوگرم دان به صورت پلت شامل علوفه خشک آسياب شده و کنسانتره می‌خورند (8 قسمت کنستانتره + يک قسمت علوفه خشک آسياب شده)

   از يک روزگی تا سه ماهگی: جوجه شترمرغ می‌تواند از باقيمانده کيسه زرده برای مدت 7 تا 10 روز ابتدای زندگی اش تغذيه کند. اطمينان از اينکه جوجه شترمرغ‌ها آب مصرف می‌کنند، اهميت دارد. در غير اينصورت ممکن است نياز به افزايش شدت نور يا تغيير درجه حرارت سالن باشد.
توصيه می‌شود که خوراک مصرفی جوجه‌ها در ابتدا به شکل خرد شده باشد و اگر از روش پرورش روی کف سالن استفاده می‌شود، طی هفته اول خوراک روی روزنامه يا کارتن‌های تخم‌مرغ ريخته شده و پس از آن می‌توان دانخوريها را وارد سالن کرد.
برای جلوگيری از اشکالات پا و اختلالات اسکلتی بايد رشد اوليه شترمرغ‌ها کنترل شود. محدود کردن مقدار انرژی خوراک بين 9 و 10 مگا ژول انرژی متابوليسمی در کيلوگرم معمولاً برای کنترل رشد کافی است.
با وجودی که شترمرغ‌ها توانايی هضم الياف بيشتری نسبت به ساير پرندگان اهلی دارند (به دليل تخمير در روده بزرگ) ولی تنها پس از رسيدن به سن معينی توانايی انجام اين کار را بدست می‌آورند. لذا بهتر است طی چند هفته اول زندگی جوجه‌ها جيره هايی با بيش از 5% الياف خام به آنها داده نشود. ضمناً توانايی جوجه‌ها برای هضم چربی در اوايل زندگی کاملاً پايين است. از اينرو نبايد بيش از 5% چربی به آنها داده شود.
  از 3 ماهگی تا يکسالگی:
احتياجات تغذيه ای پرندگان با افزايش سن آنها تغيير می‌کند. لذا انرژی و الياف خام افزايش و مقدار پروتئين خوراک کاهش می‌يابد. بايد الياف جيره را در چهار تا پنج ماهگی به حدود 11-10 درصد افزايش داد. ضريب انرژی زايی خوراک بايد به حدود 5/10 –10 مگا ژول انرژی متابوليسمی بر کيلوگرم افزايش يابد. مقدار پروتئين خام نيز بايد به تدريج به حدود 20-18 درصد کاهش يابد. تعادل بين غلظت‌های کلسيم و فسفر قابل دسترس بايد به نسبت 1: 2 – 8/1 حفظ شود. همچنين خوراک دادن بايد به صورت آزاد انجام شود.
  دوره پرواری:
چنانچه شترمرغ‌ها فقط برای گوشت و چرم پرورش يابند، می‌توان نرها را جداگانه پرورش داد زيرا آنها سريعتر رشد کرده، نياز به جيره‌های با پروتئين بالاتر داشته و به عنوان تبديل کننده‌های خوراک برای يک دوره طولانی‌تر نسبت به ماده‌ها از کارايی بيشتری برخوردارند. ضريب تبديل ماده‌ها زودتر خراب شده و لذا مجبورند در وزن پايين تری نسبت به ماده‌ها روانه بازار شوند. جيره غذايی شتر مرغهای پرواری با شترمرغهايی که جهت گله مادر نگهداری می‌شوند تفاوت دارند. معمولاً شتر مرغهای گوشتی در سن يکسالگی قابل عرضه به بازار می‌باشند و حدود 100 تا 125 کيلوگرم وزن دارند و کيفيت گوشت در سن يکسالگی مطلوب تر از هر زمان می‌باشد. از هر لاشه حدود 50 کيلوگرم گوشت استحصال می‌شود. غذای شتر مرغهايی که جهت گله مادر نگهداری می‌شوند به طور متوسط روزانه با خوردن 4 کيلوگرم خوراک شامل کنسانتره و يونجه خشک و همچنين از طريق چرای يونجه سبز تأمين می‌شود. شتر مرغ علاقه فراوانی به چريدن در مزارع يونجه دارد به همين جهت در پرورش شتر مرغ کاشت يونجه را بايستی مدنظر قرار داد.
ضريب تبديل مواد غذايی در سنين مختلف تفاوت دارد در سنين اوليه رشد 8/1 و در 3 ماهگی 5/2 و در 6 ماهگی حدود 8 می‌باشد. با توجه به اينکه تغذيه شتر مرغ در کيفيت پوسته، پر و گوشت پرنده تأثير مستقيم دارد چنانچه در تغذيه اين پرنده دقت کافی مبذول نگردد، بر کيفيت پوست و گوشت اثر منفی گذاشته و سودآوری آن مورد ترديد واقع خواهد شد.
  از يکسالگی تا توليد مثل:
نگهداری شترمرغ‌ها در شرايط ايده آل بسيار مهم است. چاقی يکی از مشکلات عمده ای است که در محدوده سن يکسالگی و شروع توليدمثل بوجود می‌آيد. همچنين گرسنگی کشيدن يا تغذيه کمتر از حد لازم، بلوغ جنسی را به تأخير انداخته و منجر به عملکرد ضعيف در طول توليد مثل می‌شود. ترکيبی از روشهای محدوديت‌های کمی و کيفی خوراک مناسب‌ترين روش می‌باشد. جيره ای متعادل با ويتامينها و مواد معدنی لازم که ضمنا پروتئين و انرژی آن در سطح پايينی باشد قابل قبول است. الياف جيره می‌تواند تا 15% افزايش يابد. به شترمرغ‌ها بايد روزانه 5/1 کيلوگرم جيره داد. در هوای سرد دادن تغذيه با يک منبع غنی پرانرژی (مانند دانه سويای پرچرب) توصيه می‌شود.

فصل توليد مثل:
از سن 18 ماهگی بايد به شترمرغ‌ها جيره مولد داده شود که بايد دارای انرژی و پروتئين سطح بالايی بوده و از لحاظ الياف در سطح پايينی قرار داشته باشد. گرچه مقداری از الياف جيره می‌تواند توسط شترمرغ به انرژی تبديل شود ولی آنها طی فصل توليد مثل نيازمند منبع سهل الوصول تری از انرژی می باشند. بعلاوه 20% تخم شترمرغ را پوسته تشکيل می دهد که کلسيم جزء اصلی آن است. در نتيجه ضروری است که سطوح کلسيم وفسفر قابل دسترس در شروع توليد مثل يا در 18 ماهگی افزايش داده شوند. در غير اين صورت تخم گذاری با مانع روبرو شده يا توليد تخم، نطفه‌داری و ميزان جوجه درآوری آن کاهش می يابند و نيز اشکالاتی در تشکيل پوسته تخم ايجاد شده و يا تخم های بدون پوسته توليد می شوند.
 

پرندگان در طول شبانه روز به آب نياز دارند. اين موضوع را بايد در طراحی لانه‌ها در نظر داشته باشيد که احتمالا تأمين آب، هزينه ای را به شما تحميل خواهد کرد. در آب و هوای سرد، ممکن است نياز به نصب آبگرمکن‌هايی باشد تا دمای آب را برای همه پرنده‌ها در 20 درجه سانتيگراد ثابت نگه دارد و صرفا يخ نزدن آب کافی نيست.
شترمرغ‌ها علاقه به نوشيدن آب در حين غذا خوردن دارند که اين عمل موجب کثيف شدن سريع آب می‌شود و بنابراين بايد به طور منظم آب تميز در اختيارشان قرار گيرد. پرنده‌ها نياز مداوم به آب دارند و همين بر مصرف غذای خشک تأثير می‌گذارد. آب بسيار سرد يا گرم مصرف آب را تحت تأثير قرار داده و اغلب موجب کاهش مصرف غذا می‌شود.

توليد مثل:
شترمرغ وحشی در 4 تا 5 سالگی از نظرجنسی بالغ شده در حاليکه شترمرغ اهلی در2 تا 3 سالگی و ماده نيز کمی زودتر از نر بالغ می‌شود. بعضی شترمرغ‌های اهلی ممکن است اولين فصل توليد مثل خود را در 18 ماهگی شروع کنند. شترمرغ‌های نر هنگام بلوغ پرو بال سياه و سفيددارند. ماده‌ها و شترمرغ‌های نابالغ دارای پرو بال قهوه‌ای مايل به خاکستری تيره می‌باشند. جنسيت نرو ماده را حدود هفت تا هشت ماهگی می‌توان هنگام دفع ادرار يا مدفوع تعيين کرد زيرا آلت در اين مواقع بيرون می‌آيد. بر خلاف ساير پرندگان، شترمرغ نر دارای آلت است و دفع ادرار و مدفوع از هم جداست. تفاوت کامل بين دو جنس حدود دوسالگی حاصل می‌شود. نر فرآيند لانه سازی را قبل از جفت گيری شروع می‌کند. لانه می‌تواند در هر کجای چراگاه توليد مثلی واقع شود. مزرعه دار برای پوشاندن لانه می‌تواند يک سايبان با سقف شيب دار بسازد. اين سايبان بايد ابعادی حدود 3× 3 متر با ارتفاع 3 متر بوده و دو انتهای آن به سمت شمال و جنوب باز باشد. با اين وجود بعضی شترمرغ‌ها ممکن است آنرا نپذيرفته و در عوض لانه‌های ساده خود را ترجيح دهند.
رفتار جفت گيری:
نرها می‌توانند با چند ماده جفت‌گيری کنند. شترمرغ‌های اهلی به صورت جفتی يا سه تايی (تريو) برای توليد مثل نگهداری می‌شوند.
تخمگذاری:
ماده مدت کوتاهی پس از جفتگيری تخمگذاری را شروع می‌کند. اولين تخم بارور تقريباً 10 تا 14 روز پس از اولين جفت گيری گذاشته می‌شود. از آن پس و تقريباً بدون استثناء تخمها يک روز در ميان بصورت کلاچ‌های 20 تا 24 تايی توليد می‌شوند. بين دو کلاچ يک وقفه 7 تا 10 روزه وجود دارد. ماده‌های پرتوليد، در طول فصل توليد مثل بين 80 تا 100 تخم می‌گذارند.
نسبت نر به ماده:
گرچه نسبت نر به ماده ( 1:1 ) در ابتدا برای کسب بالاترين ميزان باروری ايده آل بنظر می‌رسد ولی به لحاظ سازگاری ممکن است نشانه ای ازوجود مشکل باشد. وجود جفت‌های ناسازگار مشکلی است که گاهی اوقات هنگامی که به شترمرغ‌ها اجازه داده می‌شود جفتشان را انتخاب کنند رخ می‌دهد. با اين وجود، از آنجا که اينگونه انتخاب طبيعی جفتها به طور معمول در مزارع تجاری ممکن نيست، توليدکننده بايد نسبت به عملکرد و سازگاری آنها به حد کافی دقت نمايد. نسبتهای نر به ماده از 1:2 تا 1:4 به لحاظ باروری مناسب است. نسبت بيشتر از 1:4 به اين علت که نر ممکن است توانايی جفت گيری با تمام ماده‌ها را نداشته باشد توليد تخم‌های غيربارور را افزايش می‌دهد.

 جوجه کشی:
تخمهای جوجه کشی اغلب برای مدتی قبل از جوجه کشی جمع آوری و نگهداری می‌شوند. اين روشی معمول در مزارع است تا تخمها به تعداد کافی برای پرکردن دستگاه برسند. حمل دستی ناملايم تخم‌های جوجه کشی می‌تواند ساختار ظريف داخلی آنها را به هم زده و باعث عدم تبديل آن به جنين گردد.
اصول جمع آوری تخم ها:
- از ظروف تميز (معمولاً جعبه‌های مخصوص فوم دار) برای جمع آوری استفاده می‌شود.
- از پاک کردن تخم‌ها با پارچه مرطوب پرهيز شده زيرا اين کار سريعترين راه برای آلوده شده آنهاست. از کاغذ سمباده نازک و خشک برای پاک کردن لکه‌های بزرگ کثافات استفاده می‌شود.
- هنگام شستشوی تخمها بدقت دستورالعمل مربوط به غلظت ماده ضدعفونی رعايت شود.
- استفاده از نور ماوراء بنفش (در دامنه 300-200 نانومتر) به عنوان يک روش ميکروب‌کشی مؤثر توصيه می‌شود.
- بايد تخمها را به تدريج قبل از بسته بندی برای ذخيره سازی خنک نمود.
 

درجه حرارت:
در دستگاههای جوجه‌کشی که هوا با مکش بيرون کشيده می‌شود با توزيع حرارت يکسان پيرامون تخمها، درجه حرارت بهينه بوضوح نزديک مرکز دستگاه بين 9/35 و5/36 درجه سانتيگراد می‌باشد. در اين محدوده حرارتی جنين به طور صحيح نمو خواهد کرد. هنگامی که جنين شروع به توليد گرما می‌نمايد درجه حرارت را می‌توان 7/0 درجه سانتيگراد کاهش داد (تقريباً 4 روز قبل از تفريخ). برای مدت طولانی به واسطه شباهت با شرايط جوجه کشی طبيعی اينطور فرض می‌شد که نتايج جوجه کشی مصنوعی خوب به وجود يک گراديان درجه حرارت که از سطح افقی به سطح زيرين تخمها افزايش می‌يابد بستگی دارد. برای مدتی اين ايده اثر زيادی بر طراحی ماشين‌های جوجه کشی با هوای ساکن داشت اما به واسطه عملکرد ماشين‌های جوجه کشی با مکش هوا نشان داده شد که اين موضوع پايه و اساس محکمی ندارد.
رطوبت در طول جوجه کشی:
رطوبت برای نمو جنين بطور صحيح و تبديل آن به جوجه ای به اندازه طبيعی از اهميت زيادی برخوردار است. برای وقوع اين امر، آب تخم به ميزان معين بايد تبخير شود (13 تا 15 درصد وزن تخم تا روز 38 جوجه کشی). يک تخم با وزن 1500 گرم در روز صفر بايد بطور متوسط تا روز 38 جوجه کشی 210 گرم وزن را از دست بدهد (7/38 گرم در هفته). برای کنترل نسبی تبخير از تخم مقدار رطوبت در هوای پيرامون تخم بايد کنترل شود زيرا تعيين کننده ميزان تبخير از تخم می‌باشد. معمولاً درصد تفريخ بالا در شترمرغ با رطوبت نسبی 25-15 درصد در 36 درجه سانتيگراد به دست می‌آيد.
تهويه:
تهويه و جابجايی ضعيف هوا در داخل ماشين جوجه کشی ممکن است منجر به توزيع نابرابر حرارت، رطوبت و يک سطح کُشنده دی اکسيد کربن و ميزان ناکافی اکسيژن همراه با جوجه درآوری پايين شود. نمو جنين بطور عادی با سطح اکسيژن تا 18 درصد سازگار است. غلظت بالای دی اکسيد کربن درون ماشين جوجه کشی صدمه زيادی به جوجه درآوری می‌زند.
وضعيت تخم و چرخش آن:
در شرايط جوجه کشی مصنوعی بايد طوری نگهداری شوند که انتهای بزرگ به سمت بالا باشد. چرخش دستی سه بار در روز انجام شود (و در صورت امکان به دفعات بيشتر، اما هميشه دفعات چرخش بايد اعداد فرد باشند مثلاً 5، 7، 9 و غيره) يا اگر چرخش بصورت مکانيکی انجام می‌گيرد هر يک تا دو ساعت يکبار چرخانده شود. چرخش تخم بايد در روز 38 جوجه کشی متوقف شود سپس تخم‌ها به سينی‌های تفريخ منتقل می‌شوند.
تفريخ:
معمولاً در روز 38 جوجه‌کشی به دستگاه تفريخ منتقل می‌شوند. جوجه طی 24 ساعت آخر جوجه‌کشی کيسه زرده را جذب می‌کند که اين کيسه به عنوان يک ذخيره غذا پس از تفريخ برای چند روز اول زندگی عمل می‌کند. فرايند تفريخ هنگامی آغاز می‌شود که جوجه به وسيله عمل انعکاس سرش را تکان می‌دهد، راهش را از طريق آلانتويز باز کرده و برای اولين بار شروع به تنفس ريوی می‌نمايد. اين فرايند، شکستن پوسته از داخل ناميده می‌شود و منقار جوجه را می‌توان با عمل کندلينگ درون اتاقک هوايی مشاهده نمود. اولين گام در شکستن تخم به عنوان شکستن پوسته خارجی شناخته می‌شود. در اين موقع رطوبت بايد 3 تا 5 درصد افزايش يابد تا اينکه جوجه بتواند به سادگی داخل تخم بچرخد. جوجه‌های تفريخ شده بايد قبل از خروج از دستگاه تفريخ تا خشک شدن کامل داخل آن باقی بمانند که برای اين منظور معمولاً 24 ساعت کافی خواهد بود.

پرورش مولدين
شتر مرغ در سن 2 تا 3 سالگی به بلوغ جنسی می‌رسد و تا مدت زيادی بارور باقی می‌ماند. پرنده نر در زمان بلوغ به رنگ سياه با پرو بال سفيد رنگ و شتر مرغ ماده به رنگ قهوه ای تا خاکستری است. بارزترين نشانه در شتر مرغ نر، قرمزی رنگ ساق پا، نوک و اطراف چشم است که ارتباط مستقيمی با قدرت جنسی نر دارد. هرچه اين قرمزی بيشتر باشد پرنده از قدرت نرينگی بيشتری برخوردار است.
شتر مرغ نرو ماده به صورت جفت تا دسته‌های چند تايی و نيز به صورت گله نگهداری می‌شوند. اين ترکيبات بسته به ميزان زمين موجود و امکانات، قدرت جنسی نرها و اهداف اصلاح نژادی متفاوت می‌باشد. هيچ استاندارد خاصی در اين رابطه وجود ندارد و مدير مزرعه با شناسايی پرندگان و اهداف مورد نظر روش مناسب را انتخاب می‌نمايد. شتر مرغ‌ها در سال درحدود 6 تا 8 ماه تخمگذاری نموده و بقيه سال رااستراحت می‌کنند. در ايران اين زمان از حدود بهمن ماه آغاز گشته و تا آبان ماه ادامه دارد بديهی است در مناطق مختلف اين زمان متغيير باشد. در طول فصل تخمگذاری هر پرنده ماده به طور متوسط 40 تا 60 تخم می‌گذارد. البته در بعضی از پرندگان (از جمله در کشورمان) اين رکورد به 120 عدد تخم‌مرغ هم می‌رسد. به طور متوسط از هر پرنده ماده در سال حداقل 20 عدد جوجه سالم تا زمان کشتار بايستی توليد گردد هر پرنده ماده به طور متوسط 40 تا 60 تخم می‌گذارد. البته در بعضی از پرندگان (از جمله در کشورمان) اين رکورد به 120 عدد تخم‌مرغ هم می‌رسد. به طور متوسط از هر پرنده ماده در سال حداقل 20 عدد جوجه سالم تا زمان کشتار بايستی توليد گردد تا اين فعاليت به صورت اقتصادی ادامه يابد. توليد مثل پرنده به عوامل زيادی از جمله ژننتيک، شرايط آب و هوايی، سلامت پرنده و به خصوص جيره مناسب بستگی دارد. استرس از عوامل منفی در تخمگذاری پرنده می‌باشد. معمولاً برای هر پرنده بالغ حداقل 250 متر مربع در گردشگاه در نظر گرفته می‌شود که البته بهتر است فضای متعلقه بيش از اين باشد. فضای مسقف (سايبان) به ازای هر پرنده بالغ در حدود 8 متر مربع و ارتفاع حصار در حدود 2 متر می‌باشد. در شرايط طبيعی هر پرنده بعد از گذاشتن حدود 18 عدد تخم برروی تخم‌ها نشسته و جوجه‌کشی طبيعی انجام می‌گيرد. در مزارع از ماشين‌های جوجه‌کشی استفاده می‌گردد. در سال اول تخمگذاری، ميزان تخم گذاری نسبتاً پايين است ولی در سال‌های بعد به طور قابل ملاحظه ای افزايش می‌يابد و در زمان تخمگذاری پرندگان، بايستی آرامش کافی برای پرنده مهيا گردد و ازحضور بازديدکنندگان کاست. هر گونه استرس شامل تغيير جيره، صداهای ناآشنا برای پرنده (پارس سگ، تراکتور، هوايی و ....) حضور بازديدکنندگان، ترس و حتی تغييرات آب وهوايی برروی تخمگذار و باروری تخم‌ها اثر مستقيم دارد. در زمان فصل استراحت بايستی غذا با فيبربالا، پروتئين و انرژی پايين در اختيار پرنده قرار گيرد و افزايش وزن پرندگان را کنترل نمود . وزن اضافی در فصل توليد اثر منفی در جفتگيری و تخم گذاری دارد. در فصل استراحت بايستی ويتامين و مواد معدنی به اندازه کافی در اختيار پرنده قرار گيرد .

کشتار و فراوری محصولات :يکی از مهمترين بخش‌های پرورش صنعتی شترمرغ کشتارگاه است. کشتارگاه شترمرغ بايد با استانداردهای سطح بالا ساخته شود و با دقيق ترين مقدرات بهداشتی اداره شود. اين کار نه تنها عملکرد آنرا بالاتر خواهد برد بلکه تعداد و محدوده بازارهای قابل دسترس را برای صاحب کشتارگاه افزايش می‌دهد. کشتارگاه شامل محل نگهداری شترمرغ زنده، محل‌های مجزا برای کشتار، پرکنی، پوست کنی، خارج کردن امحاء و احشاء، جدا کردن گوشت از استخوان، خنک کردن، بسته بندی، انجماد و ارسال گوشت می‌باشد. شترمرغ‌ها بسته به مديريت و سرعت رشد بين 10 و 14 ماهگی برای کشتار آماده اند. پس از مراحل ذبح شترمرغ، لاشه در درجه حرارت 1 درجه سانتيگراد در چيلر سرد می‌شود. طول مدت سرد کردن از چند ساعت تا 24 ساعت متغير است. استخوان جدا شده و گوشت به قطعات مختلف درجه بندی می‌شود. گوشت معمولاً در خلاء و در بسته‌های 2 کيلوگرمی بسته‌بندی شده و يا به صورت تازه به بازار ارسال شود يا اينکه به يک سردخانه برای نگهداری در دمای 20- درجه سانتيگراد منتقل می‌شود.

عمل آوری پوست :
دليل اصلی برای عمل آوری پوست حفظ ساختار ظريف آن است تا بتوان قبل از دباغی پوست را با حفظ حالت طبيعی نگهداری نمود. نمک سود کردن مرطوب يک روش عمل آوری است.
درجه بندی :
چند درجه در ارزيابی پوست‌های نمک سود در نظر گرفته می‌شوند. اين درجات معمولاً بين 4 تا 5 متغيراند که آخرين درجه شامل حذفی‌هاست. با ارزش ترين پوست ها (درجه 1) کيفيت ممتازی دارند و شامل پوست‌هايی‌اند که تازه بوده، به خوبی عمل آوری شده، دارای اندازه ای کامل و خطوط برش درستی می‌باشند. آنها هيچ آثاری از گوشت، چربی يا لخته‌های خون (روی سطح زيرين) نداشته و فاقد هرگونه فوليکولهای پرصدمه ديده، بريدگی، سوراخ و يا هرگونه نواقص ديگر می‌باشند. سپس بر حسب تعداد و وضعيت نواقص، پوست‌ها از درجه 2 تا حذفی درجه‌ بندی می‌شوند.
گوشت :
شترمرغ‌ها گوشت قرمزی توليد می‌کنند که از لحاظ مزه و بافت (بسته به سن کشتار) شبيه به گوشت گوساله و گاو است. پروتئين اين گوشت بالاست ولی چربی آن در سطح پائينی قرار دارد.

 

بررسی‌ها کاملاً نشان می‌دهند که گوشت شترمرغ از نقطه نظر سلامت بسيار بهتر از ساير انواع گوشت است زيرا محتوی مقدار خيلی کمتری چربی و کلسترول می‌باشد. يک جنبه خاص گوشت شترمرغ بالا بودن پروتئين و پائين بودن چربی آن است. اين ويژگی آن را برای فرآوری بيشتر به محصولات گوشتی خواه به تنهايی يا در ترکيب با ساير انواع گوشت بسيار مناسب می‌سازد. گوشت شترمرغ در حال حاضر به اشکال مختلفی به بازار عرضه می‌شود از جمله: پاته، بيکن، پاستارمی، فرانکفورتر، همبرگر، دودی ،سرخ شده، تکه‌های گوشت تازه و استيک.

بيماری‌ها :
علاوه بر داشتن امکانات خوب و بکارگيری مديريت مناسب، بايد يک برنامه پيشگيری از بيماری مورد توجه قرار گيرد. اين برنامه می‌تواند از مزرعه‌ای به مزرعه ديگر تغيير کند که بستگی به عواملی مانند مسائل اقتصادی و خطرات ناشی از بيماری دارد. اين برنامه شامل واکسيناسيون‌های مختلف، تشخيص انگلهای خارجی و داخلی، شناسايی بيماريها، کنترل

غذا و رشد، بالا بردن ايمنی زيستی و غيره است. ايمنی زيستی ارزان‌ترين راه پيشگيری بيماريها بوده و شامل کنترل حرکات (هم پرنده‌ها و هم حيوانات ديگر) و سالم‌سازی است.

الف : تنفسی

1 - آنفولانزای مرغی
2 - بيماری‌های تنفسی قارچی و ميکروبی
3 - مايکو پلاسما

ب : عوارض معدی روده‌ای

1 - ورم معده قارچی
2 - ليبيو استرونژيلوس
3 - ليبيو استرونژيلوس
4 - گرفتگی
5 - آنتريت ويروسی
6 - آنتريت ويروسی
7 - آنتريت انگلی مرغ‌ها

ج : عوارض عصبی- عضلانی - اسکلتی

1 - بيماری نيوکاسل
2 - آنسفالوپاتی
3 - بوتوليسم
4 - مسموميت
5 - بدشکلی‌های پا
6 - شکستگی‌ها
7 - بيماری عضله
8 - هيپوگلاسمی
د : ساير بيماری‌ها :
1 - بيماريهای پوستی
2 - هپاتيت
3 - سندرم جوجه پژمرده

نتيجه گيری

پرورش پرنده‌ای با گوشت خوب نيازمند داشتن برنامه تغذيه ای صحيح همراه با مديريت تغذيه‌ای خوب و براساس استانداردهای توليد می‌باشد. برنامه مديريتی مزرعه ای که شامل سيستم کارآی رکوردگيری و نيز به کارگيری بهبود ژنتيکی می‌باشد. روش انجام اين امر توسط Blue Montain طرح ريزی شده است و آنان منتظر ديدن نتايج اوليه اين برنامه توليدی خوب می‌باشند. چند سال طول می‌کشد تا نتايج پايدار حاصل از اين برنامه را بتوان ديد اما تا زمانی که به اين سطح توليد برسيم مشکلات مطرح شده در اين مقاله را نمی توان مشخص کرد و در جهت حل آن کوشيد. همکاری و استفاده از اطلاعات موجود، باعث خواهد شد اين مشکلات غير اقتصادی تبديل به توليد سودمندی برای هر توليد کننده گردد.

مطالب مرتبط :

    توصیه های کاربردی جهت آغاز فعالیت پرورش شترمرغ

    جوجه کشی مصنوعی شترمرغ

    طرح توجیهی پرورش شترمرغ

---------------------------------------------------------------------

تست نطفه سنجي تخم مرغ

چنانچه دستگاه نطفه‌سنج در اختيار داريد، شب هفتم چراغ اتاق را خاموش کنيد و تخم‌ها را تست کنيد. تخم‌هايی که کاملاً شفاف باشند فاقد نطفه بوده و تخم‌هايی که دارای رگ‌های خونی و يک نقطه مشکی رنگ (سرجوجه) باشند، دارای نطفه هستند، لذا تخم‌های بدون نطفه را از دستگاه خارج کنيد، زيرا توليد گاز سمی می‌کنند. بعد از اتمام عمليات نطفه‌سنجی مجددا دستگاه را روشن کنيد و مطمئن شويد دمای دستگاه تنظيم است.

تخم ها بايد تازه باشند, تخم هايی که بيشتر از 7 روز يا يخچالی تبديل به جوجه نمی شوند .

چنانچه جوجه‌ها داخل تخم خفه شوند و نتوانند پوسته تخم را شکسته و بيرون آيند چند علت وجود دارد؛

·        دماسنج خراب بوده و دمای واقعی دستگاه را نشان نمی‌دهد.

·

           رطوبت دستگاه تنظيم نبوده (کم يا زياد بودن رطوبت هر دو سبب خفگی جوجه ها می گردد .) .

·        تخم مرغ‌ها عفونت داشته است.

يك نمونه تخم مرغ اسكن شده قبل و بعد از ورود به دستگاه جوجه كشي

قبل از ورود به دستگاه جوجه كشي

سه روز بعد از ورود به دستگاه جوجه كشي

داشتن چنين رگه ها  و لكه هاي خوني در تخم ، بعد از سه روز الي يك هفته قرار گرفتن تخم مرغ در دستگاه جوجه كشي يعني تخم مرغ سالم است و تبديل به جوجه ميشود. و در غير اين صورت بايد تخم را از دستگاه خارج كرد ، اصطلاحا (تخم پوچ) است و نطفه ندارد.

مطالب مرتبط :

    تشخیص نطفه دار بودن تخم قبل از جوجه کشی

    مراحل تکميل نطفه از تخم مرغ به جوجه كامل

---------------------------------------------------------------------